Μόντσονος

Λαογραφικά στοιχεία

Μόντσονος ή Μούντσονος ή Μόντζονος είναι χορός που έλκει την καταγωγή του από την πρώην ΕΣΣΔ. Αν πέρασε στο Ρωσοκρατούμενο Κάρς (1878-1918) μέσα από τους Καρσλήδες Ποντίους που με την επιστροφή τους στις πατρογονικές τους εστίες τον μετέφεραν στην μητροπολιτική Ελλάδα ή μεταφέρθηκε απευθείας από τους Πόντιους της πρώην ΕΣΣΔ είναι ένα ζήτημα που δεν έχει ξεκαθαρίσει επακριβώς μέχρι σήμερα. Ο χορός πήρε το όνομά του από το μικρό μοσχαράκι που στην Ποντιακή διάλεκτο λέγεται χαϊδευτικά «μούτσον» κατά τον Χ. Σαμουηλίδη (Ιστορία του Ποντιακού Ελληνισμού, σελ.,287) ή «μότσος» και «μόρτσος» κατά άλλους Καρσλήδες. Εικάζεται ότι οι κινήσεις του χορού αναπαριστάνουν και μιμούνται αυτές ακριβώς του νεογέννητου μοσχαριού.

Χορογραφία

Δεξιόστοφος μεικτός χορός που κινείται σε κλειστό κύκλο, η λαβή είναι με τα χέρια στους ώμους και έχει 16 βήματα. Στροφή του σώματος προς τα δεξιά δηλαδή επάνω στην νοητή περιφέρεια του κύκλου που κινείται ο χορός, πάτημα-χτύπημα αριστερού ποδιού στην διάσταση λοξά δεξιά προς το κέντρο του κύκλου (βήμα 1) και αναπήδηση στο αριστερό με ταυτόχρονη προβολή του δεξιού γονάτου προς την νοητή περιφέρεια του κύκλου (βήμα 2). Ο χρόνος αυτός (πάτημα -αναπήδηση και προβολή με το γόνατο του άλλου ποδιού) επαναλαμβάνεται άλλες δύο φορές (βήματα 4-6). Πάτημα δεξιού που βρίσκεται στον αέρα στην διάσταση προς τα δεξιά (βήμα 7) και καθώς σηκώνει όλο το βάρος του σώματος ακολουθεί το αριστερό με ένα μικρό τσάκισμα στον αέρα που στην συνέχεια προσγειώνεται στα αριστερά του δεξιού στο άνοιγμα των ώμων, ενώ ταυτόχρονα το μέτωπο στρέφεται προς το κέντρο του κύκλου (βήμα 8). Στην συνέχεια με τα πέλματα να ακουμπούν στο έδαφος ακολουθεί ταυτόχρονο λύγισμα και τον δύο γονάτων, πρώτα λοξά δεξιά και επαναφορά τους στην αρχική θέση δύο φορές (βήματα 9-12). Λύγισμα και τον δύο γονάτων με φορά λοξά αριστερά και επαναφορά τους στην αρχική θέση δύο φορές (βήματα 13-16). Ο ρυθμός του χορού είναι δίσημος 2/4 ή 4/8 (2-2)