Τίκ Διπλόν

Λαογραφικά στοιχεία

To Τίκ Διπλόν είναι μεικτός δεξιόστροφος χορός που χορεύεται από όλους σχεδόν τους Πόντιους σήμερα-σε κλειστό κύκλο-με τα χέρια λυγισμένα στους αγκώνες και έχει 10 βήματα με μαλακό σουστάρισμα. Το Τίκ είναι η χορευτική βάση, το υπόβαθρο θα έλεγα για να μπορέσει κάποιος να χορέψει αξιοπρεπώς περισσότερους από 30 με 35 Ποντιακούς χορούς. Τον συναντάμε και με την ονομασία Τίκ ΄σ Σο Γόνατον αφού είναι χαρακτηριστικό το τσάκισμα (λύγισμα) των γονάτων. Τίκ ΄σ Σο Γόνατον χόρευαν οι Πόντιοι 1ης γενιάς κάτι που στις μέρες μας έχει εκλείψει. Στην περιοχή της Λιβεράς (Ματσούκα) δεν χρησιμοποιούσαν για τον χορό αυτόν την ονομασία Τίκ, αλλά τον ονόμαζαν Τ΄Απάν και Κά΄(Από Κάτω προς τα Πάνω). Σε άλλη περιοχή της Ματσούκας τον έλεγαν Τ΄ από κάθεν κι Αν που σημαίνει (Από κάτω προς τα Πάνω). Παρατηρείται-από πολλούς-το παράδοξο φαινόμενο στη μορφή αυτή του Τίκ, τους αγκώνες να ανοίγουν τα χέρια να κατεβαίνουν προς τα κάτω και να αποκτούν κίνηση, ενώ δεν υπήρχε, το κορμί από στητό και όρθιο να καμπουριάζει με συνέπεια να έχει χάσει ο χορός όχι μόνο το χρώμα του αλλά και το όνομά του. Το Τίκ Διπλόν δημιουργήθηκε στην Ελλάδα την δεκαετία του 60, την εποχή των μεγάλων παρεμβάσεων στους χορούς, από τις φιγούρες που γίνονταν με τα πόδια στα δύο πίσω τριαράκια κατά την διάρκεια του Τίκ Μονόν. Έτσι σιγά-σιγά προστέθηκαν άλλα δύο τριαράκια και προέκυψε ένας νέος χορός που ονομάστηκε Τίκ Διπλόν. Συνοδεύεται πάντα από τραγούδι και παίζεται από όλα τα μουσικά όργανα (λύρα, βιολί, κεμανέ, κλαρίνο, ούτι, αγγείο, φλογέρα, ζουρνά). Πληροφορίες παρμένες από τον Ν. Ζουρνατζίδη.

Χορογραφία

Στα Τούρκικα η λέξη dig-από όπου πήρε την ονομασία του ο χορός-που στην Ποντιακή πλέον προφέρεται (Τίκ) σημαίνει κάθετος, όρθιος, στητός και ουσιαστικά φωτογραφίζει τη θέση του χορευτή. Ο χορός μπορεί να ξεκινήσει είτε με το δεξί είτε με το αριστερό πόδι. Περιγράφεται η είσοδος στον χορό με το αριστερό πόδι. Πάτημα αριστερού ποδιού προς το κέντρο του κύκλου (το πόδι αυτό σηκώνει όλο το βάρος του σώματος) και ακολουθεί το δεξί πόδι που σταματά πίσω από το αριστερό. Τα δύο βήματα αυτά: αριστερό-δεξί αποτελούν την εισαγωγή στον χορό. Ουσιαστικά ο χορός και ξεκινά με το δεξί πόδι να πατά μπροστά και λοξά δεξιά στην διάσταση (βήμα 1), το αριστερό πατάει πίσω από το δεξί (2ο βήμα), ενώ στην συνέχεια το δεξί πατάει πίσω και δεξιά προς την νοητή περιφέρεια του κύκλου στην οποία κινείται ο χορός (3ο βήμα) το αριστερό έρχεται να κλείσει δίπλα στο δεξί (4ο βήμα). Πάτημα αριστερού ποδιού στην διάσταση αριστερά (βήμα 5) κλείσιμο δεξιού δίπλα στο αριστερό (6ο βήμα). Πάτημα δεξιού στην διάσταση δεξιά (7ο βήμα) πάτημα αριστερού δίπλα στο δεξί (βήμα 8). Το αριστερό πατά μπροστά προς το κέντρο (βήμα 9) και ακολουθεί κλείσιμο του δεξιού δίπλα στο αριστερό (βήμα 10).Ο ρυθμός του χορού είναι πεντάσημος 5/8 (3-2).