Λαογραφικά στοιχεία
Ο χορός πήρε το όνομα του από το στοίχο του τραγουδιού που το συνοδεύει: Ε, Φόνα, Φόνα ε, καρδοπόνα, ΄ς σο σπίτι σ΄ έρθα κ΄απές΄κι βάλτς με… σαν όργανο συνοδείας χρησιμοποιείται περισσότερο η λύρα. Ο ρυθμός είναι επτάσημος 7/8.
Τα βήματα του χορού ήταν γνωστά σε ολόκληρο τον Πόντο αφού τον συναντάμε με διαφορετικές ονομασίες. Στο Κάρς τον αποκαλούσαν Τσοκμέ, Φόνα στην Αργυρούπολη , Κωσταντίν Σάββας στην Πάφρα, Αρμενίτ’ σσας στην Γαλίανα, Καβαζίτας στην Κερασούντα (χοροί του Πόντου Ν. Ζουρνατζίδη, 2η Πανελλήνια Ημερίδα – Σεμινάριο Χορού της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος ομιλία Στάθη Παπαδόπουλου)..
Χορογραφία
Μεικτός χορός που έχει 4 βήματα (ένα τριαράκι μπροστά και ένα πίσω), το σώμα είναι στητό και η λαβή είναι από τις παλάμες με τους αγκώνες λυγισμένους. Χορεύεται και προς τα δεξιά αλλά και προς τα αριστερά σε κλειστό κύκλο. Όταν πηγαίνει προς τα δεξιά προπορεύεται το αριστερό πόδι ενώ προς τα αριστερά το δεξί. Το σώμα έχει μια φορά προς τα δεξιά (περιγραφή χορού που κινείται δεξιόστροφα), πάτημα αριστερού ποδιού με κατεύθυνση το κέντρο του κύκλου (1ο βήμα) (2ο βήμα) ακολουθεί πάτημα-σουστάρισμα με την μύτη του δεξιού ποδιού κοντά και πίσω από το δεξί (ένας χρόνος). Πάτημα δεξιού ποδιού προς την νοητή περιφέρεια του κύκλου (3ο βήμα) και (4ο βήμα) πάτημα-σουστάρισμα αριστερού ποδιού προς τα πίσω αλλά μπροστά από το δεξί (2ος χορευτικός χρόνος).
Περιγραφή χορού που κινείται αριστερόστροφα, το σώμα έχει φορά προς τα αριστερά. Πάτημα δεξιού ποδιού με κατεύθυνση το κέντρο του κύκλου (1ο βήμα) (2ο βήμα) ακολουθεί πάτημα-σουστάρισμα με την μύτη του αριστερού ποδιού κοντά και πίσω από το δεξί (1ος χρόνος). Πάτημα αριστερού ποδιού προς την νοητή περιφέρεια του κύκλου (3ο βήμα) και (4ο βήμα) πάτημα-σουστάρισμα δεξιού ποδιού προς τα πίσω αλλά μπροστά από το αριστερό (2ος χορευτικός χρόνος).