Οι Λαζοί είναι ένα από τα γηγενή, προελληνικά, έθνη του ανατολικού Πόντου ,που μαζί με το άμεσα συγγενικό τους φύλο, των Μεγρελίων, είναι οι απόγονοι των αρχαίων Κόλχων. Μελετώντας την αρχαία βιβλιογραφία μπορούμε να συμπεράνουμε ότι οι Λαζοί κατάγονται από τους Μάκρωνες, που ήταν μια από τις φυλές των Κόλχων, οι οποίες, αφομοιώνοντας τα διάφορα έθνη ή φυλές του ανατολικού Πόντου, προέκυψαν στα Ρωμαϊκά και βυζαντινά χρόνια ως ένα έθνος με το όνομα Σάννοι, Τζάνοι ή Λαζοί.
Η πρώτη αναφορά για τους Μάκρωνες γίνεται από τον Ηρόδοτο, ο οποίος σημιεώνει ότι μαζί με τους Μώσχους, Τιβαρηνούς, Μοσσυνοίκους και Μάρες, αποτελούσαν την 19η σατραπεία της αυτοκρατορίας των Αχαιμενιδών.
Ο Ησίοδος τους αποκαλεί Μακροκέφαλους, Πυγμαίους και Ημίκυνας, υποστηρίζοντας μάλιστα ότι από τη χώρα τους πέρασαν και οι Αργοναύτες.
Ο Ξενοφών, ο οποίος πέρασε από τη χώρα τους, αναφέρει ότι κατοικούσαν ανατολικά της Τραπεζούντας. Φτάνοντας στη χώρα τους, ο στρατός του Ξενοφώντα συνάντησε δάσος με πυκνή βλάστηση, που καθιστούσε αδύνατη τη διάβασή του. Στην άλλη άκρη του δάσους βρίσκονταν οι Μάκρωνες που πέρασαν τους μύριους για εισβολείς και παρατάχθηκαν για μάχη. Ο Ξενοφών με τη βοήθεια ενός στρατιώτη που ήξερε τη γλώσσα τους, τους εξήγησε ότι δεν είχαν σκοπό να εισβάλουν αλλά να διασχίσουν τη χώρα τους. Οι Μάκρωνες πείσθηκαν και βοήθησαν στον καθαρισμό του δάσους για να περάσουν τα υποζύγια καθώς επίσης βοήθησαν με τρόφιμα και στην ομαλή διάβαση τους από τη χώρα τους.
Σύμφωνα με τον Στράβωνα, στην εποχή του τους Μάκρωνες τους ονόμαζαν Σάννους, άποψη που υποστηρίζει και ο Στέφανος Βυζάντιος.
Μεγρέλιος
Λαζοί
Από τον 6ο αιώνα οι Σάννοι είναι γνωστοί με το όνομα Τζάνοι (έτσι αποκαλούν τους Λαζούς, οι Γεωργιανοί σήμερα). Το ίδιο συνέβη και με το όνομα της περιοχής που κατοικούσαν. Μέτα την κατάκτηση από τους Ρωμαίους η Κολχική μετονομάστηκε σε Λαζική (Lazicum). Στα βυζαντινά χρονιά η ονομασία Κολχίδα έπαψε να χρησιμοποιείται και αντικαταστάθηκε με την ονομασία Λαζική. Σύμφωνα με τον Προκόπιο, ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός Α’, τους υπέταξε το 522 και τους εκχριστιάνισε. Ο Φαλμεράγιερ ονομάζει τους Λαζούς, Κόλχους και τοποθετεί την περιοχή τους από τα νότια της Τραπεζούντας μέχρι ανατολικά. Ένα μέρος των Λαζών, με τον εκχριστιανισμό τους, εξελληνίστηκαν και αφομοιώθηκαν από τον ελληνόφωνο πληθυσμό, που πριν την κατάκτηση της Τραπεζούντας από τους Τούρκους, αποτελούσε τη συντριπτική πλειοψηφία. Σε αυτούς πάλι, που ο εξελληνισμός ήταν επιφανειακός και που δεν έγινε σε βαθύ επίπεδο, ώστε να απολέσουν τη μητρική τους γλώσσα, υπάρχει μέχρι σήμερα ελληνική επιρροή στην γλώσσα τους, ειδικά στο λαζικό ιδίωμα της Αθηνάς (Ατίνα-Παζάρ) η οποία έχει αρκετές ελληνικές λέξεις (μωρό, έλα, κ.α.). Με την πτώση της αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας στους Τούρκους, οι Λαζοί άπω τα πρώτα χρονιά, ασπάστηκαν των μωαμεθανισμό.
Ένας γνωστός μύθος, που υποστηρίζεται συστηματικά από την επίσημη ποντιακή ιστορία, είναι η υποτιθεμένη καταγωγή των Λαζών από τους αρχαίους Αιγυπτίους. Αυτό βασίζεται στην αναφορά του Ηροδότου, ο οποίος λέει ότι οι Λαζοί κατάγονται από τον στρατό του Φαραώ Σέσωστι. Αυτό το υποθέτει γιατί οι Λαζοί ήταν το μόνο έθνος στην περιοχή που έκανε περιτομή όπως και οι Αιγύπτιοι. Αλλά αυτό το έθιμο δεν αποδεικνύει συγγένεια ή έστω κάποια μακρινή καταγωγή από τους αιγυπτίους. Αντιθέτως, το γεγονός ότι οι Λαζοί μιλάνε μια γλώσσα που ανήκει στην Νοτιοκαυσιανή ομογλωσσία ενώ η γλώσσα των αιγυπτίων ανήκει στην Αφροασιατική ομογλωσσία. Αν οι Λαζοί ήταν αιγυπτιακής καταγωγής θα μιλούσαν μια γλώσσα που δε θα χε συγγένεια με τους γειτονικούς λαούς.
Τα Λαζικά μαζί με τα Μεγρέλικα αποτελούν τον πρώτο-Σαννικό κλάδο των Νοτιοκαυκασιανών γλωσσών. Η διάφορα μεταξύ τους είναι σε επίπεδο διαλέκτου και όχι γλώσσας. Οι Μεγρέλιοι, που κατοικούν στη σημερινή Γεωργία, είναι άμεσα συγγενική ομάδα με τους Λαζούς. Και οι δυο ομάδες αποτελούν φυλές του ιδίου έθνους.
O εκχριστιανισμός των γύρω φυλών και η διατήρηση της Ρωμαϊκής ονομασίας τον ανατολικών παράλιων από τους Βυζαντινούς, ως Λαζική, δημιούργησαν στις λαϊκές μάζες τη γνώμη ότι η χώρα του Πόντου κατοικείται μόνο από Λαζούς. Και επικράτησε δε τόσο η εσφαλμένη αυτή άποψη ώστε, στην Κωνσταντινούπολη και στις πέρα από αυτή χώρες, να ονομάζουν τους Έλληνες του Πόντου, Λαζούς.
Η λαθεμένη αυτή εντύπωση ότι οι πέραν της Κωνσταντινούπολης εκτάσεις ανήκουν στην Λαζική άρα στους Λαζούς, έδινε μία νέα προσωνυμία στον Ελληνισμό του Πόντου, στη διάδοση της οποίας συνέβαλλαν και οι Βυζαντινοί ιστορικοί του 12ου και 13ου αιώνα, οι οποίοι όταν αναφέρονταν στους Πόντιους αυτοκράτορες, για να τους μειώσουν έναντι των Βυζαντινών, χρησιμοποιούσαν υποτιμητικούς τίτλους όπως “Ο άρχοντας των Λαζών”.
Ακόμη και σήμερα, πολλές φορές οι ίδιοι οι Πόντιοι, αγνοώντας τη διαφορά Ποντίων και Λαζών, αυτοαποκαλούνται Λαζοί.
Άλλος ένας μύθος που προωθούν τα ποντιακά βιβλία ιστορίας είναι το ότι ο Τοπάλ Οσμάν είχε λαζική καταγωγή. Ο Τοπάλ Οσμάν, ο δήμιος του ποντιακού ελληνισμού, καταγόταν από την πόλη Γκιόρελε της Κερασούντας. Η Γκιόρελε κατοικείται από τη φυλή των Τσέπνιδων που είναι Τουρκομανική φυλή και δεν έχει καμία σχέση με τους Λαζούς.
Πηγή: pontiakiistoria.blogspot.com